Depresja to jedna z najbardziej popularnych chorób, która w znaczący sposób utrudnia funkcjonowanie ludzi w społeczeństwie, a także jest przyczyną niesprawności i niezdolności do pracy. Szybkie tempo życia, stres, nadmiar obowiązków czy też brak wsparcia ze strony najbliższych, sprawiają, iż na depresję zapadają nie tylko osoby dorosłe, ale także dzieci.
Depresja – czy da się jej zapobiec ?
Depresja jest chorobą, która dotyka nie tylko osoby dorosłe. Szacuje się, że zaburzenia depresyjne występują u ok. 2% dzieci i aż ok. 20% młodzieży. Przyczyny jak i objawy depresji u obu tych grup mogą być różne. Nie można jednak bagatelizować ich, ponieważ mogą mieć ogromny wpływ na dalsze życie młodych ludzi. Obecnie uważa się, że nie ma pojedynczego czynnika odpowiedzialnego za powstanie depresji, ale że choroba ta uwarunkowana jest różnymi czynnikami, które działają równocześnie. Jest zdradliwa, łatwo ją pomylić z objawami innych chorób. Prawdopodobnie każdy z nas ma w swoim otoczeniu osobę, która zmaga się z depresją. Warto pamiętać, że to nie chwilowy spadek nastroju, ale długotrwały smutek, brak zainteresowania rzeczami, które dotychczas sprawiały przyjemność, utrzymujący się niepokój.
Depresja u dzieci – najczęstsze objawy
Rozpoznanie depresji u dziecka przez rodziców może nie należeć do najprostszych zadań. Mimo dużej troski oraz bezustannej opieki łatwo jest przegapić symptomy wskazujące na zaburzenia depresyjne lub pomylić je z niewinnymi dolegliwościami, które przecież każdego z nas czasami dotykają.
Warto jednak mieć w pamięci najczęstsze objawy depresji u dzieci i obserwować swoje pociechy. A zaliczyć do nich możemy między innymi:
- dużą płaczliwość – jak wiadomo, dzieci mają to do siebie, że płaczą z różnych powodów. Jednak przesadna płaczliwość, która wcześniej się nie zdarzała, powinna dać rodzicom do myślenia i sprawić, by bliżej przyjrzeli się zachowaniu i samopoczuciu malucha,
- niechęć do zabawy i kontaktu z innymi dziećmi – dotychczas towarzyskie dziecko, które chętnie bawiło się zabawkami, kolorowało czy wychodziło na dwór do swoich kolegów i koleżanek, nagle przestaje mieć na to wszystko ochotę i szuka sobie swojego kąta w domu, może mieć pierwsze objawy zaburzeń depresyjnych, których nie należy bagatelizować,
- dolegliwości somatyczne – często niełączone z możliwością wystąpienia choroby na tle psychicznym, takie jak: bóle brzucha, biegunki, problemy z oddychaniem, odczuwanie duszności, moczenie łóżeczka, ból głowy czy uczucie osłabienia,
- nieodczuwanie radości – kiedy wcześniejsze przyjemności i wydarzenia już nie cieszą dziecka,
- bezzasadny lęk i strach – które sprawiają, że dziecko jest podenerwowane, i które silnie łączą się z objawami fizycznymi (jak na przykład ból brzucha czy moczenie nocne),
- poczucie bycia obciążeniem dla innych – zwłaszcza dla rodziców, którzy nie przykładają dużej uwagi do dziecka lub często się kłócą.
Depresja u młodzieży – najczęstsze objawy
Choć stany depresyjne u młodzieży mają wiele punktów wspólnych z tymi u dzieci, to jednak nieco się wyróżniają – zwłaszcza w sposobie zachowania nastolatków. Często jest ono mylnie interpretowane jako okres dojrzewania i burzy hormonów, również przyrównywane do tak zwanego buntu młodzieżowego.
Do niesomatycznych objawów depresji nastolatków zaliczyć możemy:
- przygnębiające myśli, które fałszują obraz rzeczywistości,
- mocno obniżoną samoocenę, która wzmaga się, gdy nastolatkowie porównują się z rówieśnikami,
- brak chęci socjalizacji – zarówno w gronie znajomych (niewychodzenie z domu), jak i w gronie rodziny (niewychodzenie z pokoju),
- ucieczka w świat wirtualny – nastolatkowie wówczas spędzają większość czasu w Internecie, uzależniając się od niego,
- zachowania autoagresywne i autodestrukcyjne – wymierzanie sobie kar za niepowodzenia,
- brak wiary we własne umiejętności,
- brak chęci do nauki i coraz słabsze stopnie w szkole,
- często również drażliwość oraz agresja (głównie słowna) w stosunku do innych – także rodziców.
Jeśli objawy choroby utrzymują się ponad dwa tygodnie, należy poszukać pomocy – u lekarza rodzinnego, pielęgniarki środowiskowej lub do innego pracownika opieki zdrowotnej. Depresję można wyleczyć za pomocą psychoterapii i/lub leków przeciwdepresyjnych.
Zdaniem ekspertów przyczyny choroby mogą być różne:
- konkretne wydarzenia w życiu / strata kogoś lub czegoś ważnego, negatywne doświadczenia w dzieciństwie /
- choroba
- przewlekły stres
- czynniki społeczne - np. utrata lub brak wsparcia ze strony innych, izolacja, niedostatki natury społeczno-ekonomicznej
- uwarunkowania genetyczne / cechy osobowości /
Profilaktyka depresji
Aby zadbać o zdrowie psychiczne i zapobiegać depresji powinniśmy prowadzić zdrowy styl życia a w szczególności:
• dbać o wypoczynek, wysypiać się regularnie (starajmy się chodzić spać o regularnej porze i zapewnijmy sobie osiem godzin snu);
• prowadzić aktywny tryb życia - ruch i wysiłek fizyczny to najlepszy
środek antydepresyjny, stymuluje wytwarzanie w mózgu endorfin,
hormonu dobrego samopoczucia, którego poziom spada w stanie
depresyjnym;
• zdrowo się odżywiać - niektóre pokarmy mają w sobie naturalne
składniki zapobiegające obniżonemu nastrojowi i pomagające
przywrócić dobre samopoczucie;
• podtrzymywać swoje kontakty z przyjaciółmi i znajomymi.
Jak rodzice i opiekunowie mogą uchronić dzieci przed zaburzeniami
psychicznymi i depresją:
- starajmy się słuchać dziecka i szanować jego zdanie, rozmawiajmy z dziećmi o problemach, o tym, co dzieje się w szkole oraz poza nią;
- obserwujmy i zwracajmy uwagę na wszelkie zmiany w aktywności dziecka;
- spędzajmy jak najwięcej czasu razem, pomagajmy organizować czas wolny, ograniczmy czas dziecka przed ekranem komputera;
- pilnujmy prawidłowej higieny dnia – spania, aktywności fizycznej.
- prowadzić aktywny tryb życia - ruch i wysiłek fizyczny to najlepszy środek antydepresyjny, stymuluje wytwarzanie w mózgu endorfin, hormonu dobrego samopoczucia, którego poziom spada w stanie depresyjnym;
- zdrowo się odżywiać - niektóre pokarmy mają w sobie naturalne składniki zapobiegające obniżonemu nastrojowi i pomagające przywrócić dobre samopoczucie;
- podtrzymywać swoje kontakty z przyjaciółmi i znajomymi. Jak rodzice i opiekunowie mogą uchronić dzieci przed zaburzeniami psychicznymi i depresją:
- starajmy się słuchać dziecka i szanować jego zdanie, rozmawiajmy z dziećmi o problemach, o tym, co dzieje się w szkole oraz poza nią;
- obserwujmy i zwracajmy uwagę na wszelkie zmiany w aktywności dziecka;
Polecane strony www dot. depresji :
Link do filmu na temat depresji: https://youtu.be/XvHJgsdeYcA
https://wyleczdepresje.pl/ - projekt zrealizowany ze środków finansowych będących w dyspozycji Ministra Zdrowia w ramach programu pn. Program Zapobiegania Depresji w Polsce na lata 2016-2020.
http://depresja.org/
https://forumprzeciwdepresji.pl/
https://forumprzeciwdepresji.pl/3095/nastoletnia-depresja-zycie-w-trybie-online-offline-nie-pozwol-dziecku-wylogowac-sie-z-zycia-2
https://www.gov.pl/web/rpp/zdrowie-psychiczne-na-polskich-uczelniach---raport-rzecznika-praw-pacjenta
https://hh24.pl/objawy-depresji-dzieci/?fbclid=IwAR0xcGwRJ3Im7j_Xvv5J7PCep99_PHBGNo7WMiPkjaexDIH7InJUp9PcnLc